De achtste dag Film & Debat

Het resultaat van de laatste financiële crisis dendert nog altijd door in de reële economie, waardoor er over de hele breedte lastenverzwaringen op de maatschappij zijn afgewenteld. Dat was kort samengevat de reactie van econoom Ewald Engelen op een vraag van een werknemer uit de financiële wereld of verzoening tussen de bankiers en de bevolking wellicht een goed idee is. Engelen ging in gesprek met Bart Snels van Groenlinks over de financiële crisis en de rol van de bankiers, n.a.v. een documentaire hierover.

Dit debat tussen beiden, onder leiding van de oud-Minister Pronk, mocht zich eigenlijk geen debat noemen, want Snels liet al snel weten het vooral eens te zijn met van Engelen. De financieel woordvoerder klaagde vooral over de VVD en toonde een machteloze en doelloze indruk en kletsde wat in de ruimte. Van Engelen kwam daarentegen met een interessante analyse over de financialisering van het kapitalisme en de verschoven machtsverhoudingen tussen zij die het kapitaal bezitten en de aanbieders van de arbeid.

De documentaire gaat over de rol van de bankiers en politici tijdens de financiële crisis van 2008 en hoe zij gehandeld hebben. Hier blijft hangen dat politici (Bos, Balkende) en controleurs (Wellink) nauwelijks enige zicht hebben op de werkwijze van banken en wellicht zorgwekkender dat ze constant achter de feiten aanlopen en een ondergaand onderdeel zijn van de internationale financiële geldmarkt. Deze markt heeft zijn eigen wetten en is ongecontroleerd en onbegrepen en op hol geslagen.

Achteraf kon de documentairemaker Robert Kosters nog een woordje zeggen, hij wil een discussie op gang brengen in reactie op de onrust in de samenleving over de werkwijze van de banken. Een prima idee, zou je denken, alhoewel dan zal men veel meer existentiële onderwerpen dienen te politiseren. Dat geldt dus ook voor de geldscheppingsvraag, om daarmee bij de rol van de banken uit te komen.

De openstaande vraag is of voor een echt stevig debat, met het verschillen van mening, het erkennen van grote tegenstellingen en onoverbrugbare opvattingen nog wel aanspraak te vinden valt bij de bevolking. Politiek denken dus. Omdat wel duidelijk werd dat velen die zich beroepshalve met de materie moesten bezighouden dit zelf niet goed begrepen, hoe moet een debat dan verlopen met een bevolking waarbij dit nog meer het geval is?