Lý do khiến trẻ em dùng sữa công thức hay bị táo bón

Khi nuôi dưỡng trẻ nhỏ, nhiều cha mẹ cảm thấy bất an khi thấy con uống sữa công thức nhưng lại bị táo bón, đi ngoài khó khăn, khó chịu, ăn không ngon. Hiện tượng này khá phổ biến do cơ quan tiêu hóa chưa trưởng thành và không dễ thích nghi với công thức dinh dưỡng. Nắm vững nguyên do, biểu hiện và cách xử lý sẽ giúp bố mẹ dễ dàng chăm sóc trẻ, giữ cho bé phát triển khỏe mạnh.

1. Nhận biết hiện tượng táo bón ở trẻ nhỏ khi uống sữa công thức

Phụ huynh có thể theo dõi để nhận biết táo bón ở con thông qua một số dấu hiệu điển hình:

• Trẻ đi ngoài ít, phân rắn và thành khuôn khô cứng.
• Bé tỏ ra khó chịu, quấy khóc nhiều hơn, đặc biệt là trong lúc đi tiêu.
• Bụng trẻ có dấu hiệu căng, chướng, kèm theo hiện tượng xì hơi thường xuyên.
• Có trẻ ăn uống kém, bú ít và ngủ không sâu.
  Theo dõi phân và tần suất đi tiêu của trẻ sẽ giúp cha mẹ kịp thời xử lý tình trạng táo bón.

Tham khảo: Dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức và giải pháp cho mẹ

2. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng táo bón ở bé từ việc uống sữa công thức

Có khá nhiều nguyên nhân gây ra trẻ dùng sữa ngoài dễ bị táo bón, các nguyên nhân điển hình như:

• Đặc tính sữa công thức khó tiêu hóa hơn so với sữa mẹ: các chất dinh dưỡng như đạm, béo và khoáng trong sữa công thức thường phức tạp, làm ruột non phải xử lý nặng nề hơn.
• Trộn sữa sai tỷ lệ, thiếu nước: pha sữa quá đặc làm hệ tiêu hóa bị quá tải, khiến phân khô và khó đào thải.
• Đường ruột còn yếu: ruột bé còn đang phát triển nên dễ gặp rối loạn tiêu hóa, gây ra triệu chứng táo bón.
• Trẻ ngủ nhiều, không vận động nhiều: ít tham gia hoạt động, chỉ nằm nhiều làm nhu động tiêu hóa kém, làm phân khó được tống ra ngoài.
  

3. Hướng dẫn khi trẻ uống sữa công thức bị táo bón

Cha mẹ có thể áp dụng các phương pháp tự nhiên và an toàn sau đây để hỗ trợ bé thoát khỏi táo bón:

• Lựa chọn dòng sữa công thức có tính mát, thân thiện với hệ tiêu hóa: ưu tiên sữa chứa chất xơ hòa tan (FOS, GOS) kết hợp lợi khuẩn đường ruột nhằm tăng cường tiêu hóa.
• Tuân thủ tỉ lệ pha sữa chuẩn: luôn đảm bảo tỷ lệ nước và bột sữa theo chỉ dẫn chuẩn, tránh pha đặc.
• Tăng cường rau củ, trái cây (nếu bé ăn dặm): các loại như khoai lang, bí đỏ, lê, chuối chín giúp tăng cường nhu động tiêu hóa.
• Massage bụng và cho bé vận động nhẹ nhàng: mát xa bụng theo chiều kim đồng hồ kết hợp động tác đạp xe tăng cường hoạt động ruột.
• Đảm bảo cho trẻ bổ sung đủ nước: nếu trẻ đã hơn 6 tháng, cha mẹ có thể bổ sung thêm nước lọc, nước ép hoa quả pha loãng để ngăn ngừa táo bón.

Các cách chăm sóc trên vừa an toàn vừa hỗ trợ cải thiện chức năng tiêu hóa, giúp trẻ thoải mái hơn trong sinh hoạt hằng ngày. Nhiều phụ huynh thắc mắc bé bị táo bón có nên đổi sữa hay không, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thay đổi.

Xem thêm: Mẹo đổi sữa cho bé ít bị quấy khóc và tiêu chảy

4. Thời điểm nào cần đưa trẻ được thăm khám y tế

Với phần lớn trẻ, táo bón có thể cải thiện bằng cách điều chỉnh ăn uống và chăm sóc tại nhà. Dù vậy, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế khi trẻ có những biểu hiện dưới đây:

• Trẻ bị táo bón liên tục hơn 7 ngày không thuyên giảm.
• Trẻ bị đau bụng mạnh, và có biểu hiện nôn mửa bất thường.
• Phân có máu kèm theo hiện tượng sụt cân nhanh.

Những biểu hiện này có thể gợi ý của các bệnh lý về đường tiêu hóa hoặc rối loạn chuyển hóa, nên được bác sĩ kiểm tra và có hướng điều trị kịp thời.

5. Phương pháp ngăn ngừa chứng táo bón ở trẻ nhỏ do sữa công thức

Để hạn chế tình trạng táo bón tái phát, bố mẹ có thể áp dụng các giải pháp hạn chế sau đây:

• Ưu tiên sữa công thức có thành phần dễ tiêu: nên chọn loại sữa có bổ sung chất xơ hòa tan, lợi khuẩn gần với thành phần dinh dưỡng của sữa mẹ.
• Tập cho bé thói quen đi vệ sinh đúng giờ: hình thành nhịp sinh học đều đặn giúp trẻ dễ dàng đi tiêu.
• Tăng cường vận động: tập cho bé nằm sấp, cho bé tập lẫy hoặc bò cũng như vận động đơn giản, để kích thích nhu động ruột.
• Bổ sung dinh dưỡng cân bằng: khi bé ăn dặm, cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết để hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động ổn định.

Tình trạng táo bón ở bé uống sữa công thức không hiếm gặp, ảnh hưởng đến bé và gây lo lắng cho phụ huynh. Dù vậy, nếu áp dụng các biện pháp phù hợp, bé sẽ thoát khỏi táo bón. Phụ huynh nên dùng sữa mát, pha đúng tỉ lệ, cho trẻ ăn đủ chất xơ, đồng thời massage và tập vận động hỗ trợ cải thiện chức năng tiêu hóa. Trong trường hợp trẻ bị táo bón kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường, việc thăm khám bác sĩ là cần thiết để đảm bảo bé phát triển khỏe mạnh, an toàn.